Archief
Titel
2.21.057 Inventaris van de verzameling Dumont Pigalle, 1780 - 1800
Auteur
H.T. ColenbranderCopyright
Nationaal Archief, Den Haag
1899 cc0Beschrijving van het archief
Naam archiefblok
Collectie 001 Dumont Pigalle Dumont Pigalle
Periodisering
oudste stuk - jongste stuk: 1780-1800
Archiefbloknummer
C22338Omvang
; 134 inventarisnummer(s) 5,00 meterTaal van het archiefmateriaal
Het merendeel der stukken is in het, een groot deel is in het
Nederlands
Frans
Soort archiefmateriaal
Normale geschreven en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.Archiefdienst
Nationaal ArchiefLocatie
Den HaagArchiefvormers
Dumont Pigalle, Pierre Alexandre (1723/24-1776)
Samenvatting van de inhoud van het archief
De verzameling bevat brieven, memories, gedrukte stukken, aantekeningen bijeengebracht ter documentatie van de patriottentijd (1780-1787), de restauratie daarop volgend (1787-1795) en de Bataafse republiek (1795-1800), ten dienste van een te schrijven geschiedwerk over de patriotten.Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
Van Pierre Alexandre Dumont-Pigalle is niet bekend waar hij is geboren. Evenmin wanneer: uit zijn correspondentie is af te leiden dat hij in 1723 of 1724 geboren moet zijn. Omstreeks 1756 vestigde hij zich te Leiden. Hij maakte jarenlang deel uit van het redactiebureau der "Nouvelles Extraordinaires de Divers Endroits", de zgn. Gazette de Leyde.
IJverig patriot, raakte hij tijdens den Engelse oorlog in de actieve politiek betrokken, en is o.a. veel gebruikt door Vérac als tussenpersoon tussen hem en de democraten te Amsterdam. In 1787 week hij naar Frankrijk uit. Met veel politieke personen in aanraking geweest zijnde en sinds lang door zijn positie aan de Gazette de Leyde van veel zaken hebbende vernomen, vatte hij het plan op, over de patriotse woelingen een groot geschiedwerk te schrijven, en bracht hiertoe een grote hoeveelheid documenten van zeer ongelijke waarde bijeen. Hij liet over allerlei plaatselijke gebeurtenissen en toestanden memories opstellen door de lieden die hij achtte het best daarvan op de hoogte te zijn, zond aan onderscheidene personen vragenlijstjes ter beantwoording, verzamelde couranten, manifesten en pamfletten, en schreef op honderden blaadjes zijn eigen herinneringen en opmerkingen neer. Zijn ijver is waarlijk groot geweest; zijn oordeel echter is vrijwel waardeloos als dat van een blind partijman die hij was. Het geschiedwerk heeft hij nooit geschreven.
Na 1795 bleef Dumont-Pigalle te Parijs, waar hij door de ambassadeurs der Bataafse Republiek werd gebruikt voor het stellen van memories, het verzamelen van gegevens, en dergelijk werk. Hij was in zeer behoeftige omstandigheden geraakt. In 1797 was sprake van een gratificatie. In 1800 nam dit plan een gewijzigde vorm aan: hij zou zijn verzameling stukken aan de Bataafse Republiek afstaan voor een geldsom. Op 11 oktober 1800 heeft het Uitvoerend Bewind besloten de verzameling aan te kopen en Dumont Pigalle een pensioen toe te kennen. In juli 1801 is hij in Versailles overleden.
Geschiedenis van het archiefbeheer
In het begin van het jaar 1800 deelde de Agent van Buitenlandse Betrekkingen aan het Uitvoerend Bewind mede, dat hij, op advies van Schimmelpenninck die de verzameling van Dumont Pigalle kende, gunstig over den aankoop dacht, doch niet zou weten of de stukken op de Nationale Bibliotheek zouden kunnen worden geplaatst. Reden voor dezen twijfel gaf hij niet op. Vermoedelijk achtte men het, bij de reeds zeer bekoelde stemming van 1800, onraadzaam zoveel documenten over het revolutionair verleden van een aantal hooggeplaatsten aan het publiek over te leveren.
Intussen deed 25 juli 1800 Dumont-Pigalle het voorstel, zijn papieren aan het Bataafse gouvernement na te laten, mits hij ontving f 14.000 in eens, en verder een jaargeld van f 1200, te rekenen van af 1 januari 1798. Op 9 augustus 1800 besloot het Uitvoerend Bewind, dat Schimmelpenninck moeite zou doen voor "min onereuze" voorwaarden. Bij secreet besluit van 11 oktober 1800 wordt Schimmelpenninck gemachtigd de verzameling aan te kopen voor f 10.000, de helft nu, de andere helft na overlijden aan de weduwe uit te keren.
Bij secreet besluit van 21 Juli 1801 wordt, op bericht van Schimmelpenninck dat Dumont-Pigalle overleden is, besloten de verzameling voorlopig in het archief van het gezantschap te Parijs te doen bewaren. Bij missive van 17 augustus 1801 meldt Schimmelpenninck, dat hij de verzameling volgens inventaris overgenomen heeft. Deze inventaris is opgemaakt door de zoon van Dumont-Pigalle en afgesloten 8 augustus 1801. Hij werd door Schimmelpenninck als bijlage van de brief van 17 augustus 1801 overgezonden. Op de omslag staat: "no. 4 ontv. 20 Aug. 1801", hetgeen overeenkomt met de "notulen" van het Agentschap van Buitenlandse Betrekkingen. Bij zijn missive van 17 augustus geeft Schimmelpenninck te kennen, "dat hij thans de dispositie van het Uitvoerend Bewind nopens voorsz., collectie zou afwachten, terwijl hij, bij aldien hetzelve mogt goedvinden voorsz. papieren te Parijs te laten blijven, het alsdan dienstig zijn zoude, dat hem eene copie der Catalogus wierd toegezonden, om bij die stukken bewaard te worden." Een nader besluit van het Uitvoerend Bewind, of van het opvolgend Staatsbewind, te dezer zake is niet aangetroffen.
In 1854 werd het Parijse legatie-archief door Bakhuizen van den Brink voor het Rijksarchief overgenomen van het Departement van Buitenlandse Zaken.
De verwerving van het archief
Het archief is door aankoop verworven.
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud
De verzameling bevat de volgende waardevolle bestanddelen: de briefwisseling van de verzamelaar zelf; berichten van Bicker en Abbema over Amsterdam in 1786 en 1787; van Valckenaer over Friesland; van Steveninck over Zeeland; van anderen over den Rijngraaf van Salm; van een ongenoemde omtrent regeringstoestanden te Rotterdam; notulen der vergaderingen van vaderlandse regenten (gepubliceerd in de Bijdragen en mededelingen van het Historisch Genootschap) en van gewapende genootschappen; bouwstoffen tot de geschiedenis der uitgewekenen van 1787 tot 1795, als notulen van het Comité Révolutionnaire Batave van 1792-1793, ontwerpen tot een Bataafse constitutie van verschillende zijden, het plan van Valckenaer tot een koningschap van Willem V (1791). Als thema's kunnen genoemd worden: vlootherstel en legeraugmentatie, de stadhouder en zijn aanhang, de patriotse kolonie te St. Omer.
Selectie en vernietiging
Uit de verzameling is, na overneming in 1854, niets vernietigd. Daarvoor zijn, vermoedlijk als gevolg van onzorgvulduig beheer enige delen verloren geraakt. Blijkens het proces-verbaal van overname van 28 juli 1854 werden toen van de verzameling Dumont-Pigalle vermist de bestanddelen met de letters U, DDDD, ZZZZ, EEEEE, FFFFF, en de kaarten. De inspectie moet vluchtig zijn geweest, althans de stukken onder ZZZZ en FFFFF geïnventariseerd zijn wel degelijk aanwezig. Daarentegen ontbreken thans behalve U, DDDD, en EEEEE, ook nog de letters FF, BBBBBB geheel, en BBBBB voor een deel.
Verantwoording van de bewerking
De verzameling was indertijd op het Rijksarchief ontvangen in een aantal slordige pakken van verschillenden vorm en afmeting, zeer gebrekkig beschermd, en zo was zij nog. De uiterlijke toestand van een aantal stukken eiste dan ook voorziening. Toen nu alles weder gestreng naar de volgorde van de bestaande inventaris geschikt was, kwam het wenselijk voor, de stukken in een toestand te brengen die hun behoud en het behoud der thans herstelde orde waarborgde. Elke farde is nu een boekdeel geworden met stevige perkamenten rug. Het folio-formaat bleek doorgaans verkieslijk; voor enkele fardes het kwarto- of het octavo-formaat. Voortaan is de bestaande inventaris (die zeldzaam uitvoerig en betrouwbaar in zijn opgaven is, en welks indeling ook zeer wel kan behouden blijven), dus weer een bruikbare wegwijzer, hetgeen voor enige tijd niet meer het geval was.
Ordening van het archief
Het archief is geheel geordend volgens de oorspronkelijk inventaris van 1801, waarbij de bestanddelen A tot en met BBBBBB normaal zijn afgenummerd (1-126). De oorspronkelijke, in 1801 opgemaakte inventaris is als inv.nr. 127 toegevoegd. Enige afgedwaalde en later weer aangetroffen stukken zijn toegevoegd onder de inventarisnummers 128-132.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
Onder inventarisnummer 127 bevindt zich de originele, zeer uitgebreide inventaris, opgemaakt door A. Dumont Pigalle, zoon van Pierre Alexandre, ten behoev van de feitelijke overgave van de verzameling aan het gezantschap in Parijs in 1801.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
- Creëer een account of log in.
- Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
- Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie 001 Dumont Pigalle, nummer toegang 2.21.057, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Dumont Pigalle, 2.21.057, inv.nr. ...
Verwant materiaal
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Publicaties H.T. Colenbrander, De verzameling Dumont-Pigalle, Nederlandsch Archievenblad 8 (1899-1900) 76-84 Hans Wildeboer, De verzameling Dumont-Pigalle of ongeschreven geschiedenis van een Franse spion , (doct. scriptie) Amsterdam 1990
Bijlagen
Concordantie
Lijst van oorspronkelijke inventarisnummers (A - BBBBBB) met opgave van de huidige numerieke inventarisnummers. In de oorspronkelijke inventaris uit 1801 (inv.nr. 127) worden de stukken gedetailleerd beschreven onder de oude inventariskenmerken.
oorspronkelijk kenmerk |
huidig inv.nr. |
A |
1 |
B |
2 |
C |
3 |
D |
4 |
E |
5 |
F |
6 |
G |
7 |
H |
8 |
I |
9 |
K |
10 |
L |
11 |
M |
12 |
N |
13 |
O |
14 |
P |
15 |
Q |
16 |
R |
17 |
S |
18 |
T |
19 |
U |
ontbreekt |
V |
20 |
W |
21 |
X |
22 |
Y |
23 |
Z |
24 |
AA |
25 |
BB |
26 |
CC |
27 |
DD |
28 |
EE |
29 |
FF |
ontbreekt |
GG |
30 |
HH |
31 |
II |
32 |
KK |
33 |
LL |
34 |
MM |
35 |
NN |
36 |
OO |
37 |
PP |
38 |
QQ |
39 |
RR |
40 |
SS |
41 |
TT |
42 |
UU |
43 |
VV |
44 |
WW |
45 |
XX |
46 |
YY |
47 |
ZZ |
48 |
AAA |
49 |
BBB |
50 |
CCC |
51 |
DDD |
52 |
EEE |
53 |
FFF |
54 |
GGG |
55 |
HHH |
56 |
III |
57 |
KKK |
58 |
LLL |
59 |
MMM |
60 |
NNN |
61 |
OOO |
62 |
PPP |
63 |
QQQ |
64 |
RRR |
65 |
SSS |
66 |
TTT |
67 |
UUU |
68 |
VVV |
69 |
WWW |
69A |
XXX |
70 |
YYY |
71 |
ZZZ |
72 |
AAAA |
73 |
BBBB |
74 |
CCCC |
75 |
DDDD |
ontbreekt |
EEEE |
76 |
FFFF |
77 |
GGGG |
78 |
HHHH |
79 |
IIII |
80 |
KKKK |
81 |
LLLL |
82 |
MMMM |
83 |
NNNN |
84 |
OOOO |
85 |
PPPP |
86 |
QQQQ |
87 |
RRRR |
88 |
SSSS |
89 |
TTTT |
90 |
UUUU |
91 |
VVVV |
92 |
WWWW |
93 |
XXXX |
94 |
YYYY |
95 |
ZZZZ |
96 |
AAAAA |
97 |
BBBBB |
98 |
CCCCC |
99 |
DDDDD |
100 |
EEEEE |
|
FFFFF |
101 |
GGGGG |
102 |
HHHHH |
103 |
IIIII |
104-106 |
KKKKK |
107 |
LLLLL |
108 |
MMMMM |
109 |
NNNNN |
110 |
OOOOO |
111 |
PPPPP |
112 |
QQQQQ |
113 |
RRRRR |
114 |
SSSSS |
115 |
TTTTT |
116 |
UUUUU |
117 |
VVVVV |
118-120 |
WWWWW |
121 |
XXXXX |
122 |
YYYYY |
123 |
ZZZZZ |
124 |
AAAAAA |
125 |
BBBBBB |
126 |
oorspronkelijk kenmerkhuidig inv.nr.